Zafer Yolları (1966)

Orijinal Adı: Lost Command

Yönetmen: Mark Robson

Oyuncular: Anthony Quinn, Alain Delon, George Segal, Maurice Ronet, Claudia Cardinale

IMDB Puanı: 6,4 ↗

Konusu: Fransa ile sömürgesi Vietnam arasında cereyan eden ve sonucunda Vietnam’ın bağımsızlığını kazandığı I. Çinhindi Savaşının sonlarında, bir Fransız birliği girdiği çatışmada çok güç kaybeder. Birliğin komutanı Albay Raspeguy (Anthony Quinn), karargahtan yardım ister ama gele gele bir uçak paraşütçü gelir. Onlar da mayınlı araziye iner ve başta Binbaşı Clairefons olmak üzere çoğu orada ölür. Vietnamlılar galip gelir ve Fransız birliği ateşkes imzalanana kadar esir tutulur. Ateşkesle birlikte Fransa’ya dönen Albay Raspeguy, paraşütçü binbaşının eşine taziyeye gider ve burada kendisiyle bir ilişkiye başlar. Fransa ordusunun subay profilinin aksine köylü olan ve üstleriyle de iyi geçinemeyen Albay Raspeguy, Kontes Clairefons’un yüksek mevkideki akrabaları sayesinde Cezayir’deki 10. Paraşüt Alayının başına getirilir. Cezayir ise o dönemde kaynamaktadır. Vietnamlıların Fransızlara karşı kazandığı zaferden cesaret alan Cezayirliler gerilla savaşı başlatmıştır. 10. Paraşüt Alayı da bu gerillaları etkisiz hale getirmekle görevlendirilir. Çürüğe ayrılan askerlerden oluşan ve sadece gönüllü olanların dahil olabildiği bu alaya, Albay Raspeguy’in Vietnam’daki subayları da gönüllü olarak katılır. Biri hariç; Cezayir asıllı Teğmen Mahidi (George Segal). Vietnam sonrası memleketine dönen Mahidi, daha ilk günden duvarlara “bağımsızlık” yazan kardeşinin Fransız polisi tarafından vurulmasıyla başlayan süreç sonunda Cezayir Ulusal Kurtuluş Cephesine (FLN) katılır ve askeri kabiliyetleri sayesinde gerilla lideri olur. Sonuç olarak, bir yanda Albay Raspeguy ve Yüzbaşı Esclavier (Alain Delon) komutasında 10. Paraşüt Alayı, diğer yanda Teğmen Mahidi liderliğindeki bağısızlık yanlısı Cezayirliler, ortada ise soluksuz izleyebileceğiniz harika bir gerilla savaşı filmi.

Bataan’a Dönüş (1945)

Orijinal Adı: Back to Bataan

Yönetmen: Edward Dmytryk

Oyuncular: John Wayne, Anthony Quinn

IMDB Puanı: 6,7 ↗

Konusu: Film, II. Dünya Savaşında Japon işgali altındaki Filipinler’in bağımsızlık mücadelesine Amerikan ordusunun verdiği katkıları anlatıyor. Luzon adası boyunca ilerleyen Japon ordusu karşısında Bataan’a kadar gerileyen Amerikan ordusunda Albay Madden (John Wayne) ve ekibi Bataan’ı korumaya çalışmaktadır. Albay Madden bu süreçte Filipinli gerilla birliği ile temasa geçer. Gerillalar da o esnada yakındaki bir Japon yakıt deposuna saldırı planlamaktadır. Diğer taraftan, o bölgedeki Amerikan misyoner okulu da Japonlar tarafından ele geçirilmiş ve okul müdürü Amerikan bayrağını indirmeyi reddettiği için bayrak direğine asılarak infaz edilmiştir. Okulun yaşlı öğretmeni ve öğrencileri de onlara katılır. Bu esnada, Bataan Ölüm Yürüyüşü (Bataan Death March) olarak tarihe geçen, yaklaşık 60 bin Filipinli esir ile 15 bin Amerikalı askerin Bataan’dan esir kampının olduğu yere nakledilmesine denk gelen Albay Madlen ve beraberindekiler, Bataan’ın düştüğünü ve Japonların eline geçtiğini anlar. Herkes ümitsizliğe kapılır. Albay Madlen’in ise bir planı vardır. Daha öncesinde komutasında olan ve esir düşerek ölüm yürüyüşüne dahil edilen Yüzbaşı Bonifácio’yu (Anthony Quinn) kurtaracak ve Filipin direniş harekatının umudu yapacaktır. Zira Yüzbaşı Bonifácio, 19. yüzyıldaki Filipin devriminin lideri Andrés Bonifacio’nun torunudur. Artık, yediden yetmişe bir gerilla direnişi ve saldırı harekatı başlamıştır. Ancak, Japonlar da az değildir. Zırhlı mekanize birlikleri ile karşılık verirler. Film, Bataan’daki yenilgi, geri çekilme, dağlık-ormanlık arazide tekrar örgütlenip saldırıya geçme sürecini akıcı bir şekilde anlatıyor. Filmin çekildiği konjonktür gereği, yer yer propaganda sahneleri olsa da, Filipinler’in bağımsızlığı sürecini yansıtması bakımından kıymetli bir film.

Çöl Aslanı Ömer Muhtar (1980)

Orijinal Adı: Lion of the Desert
Yönetmen: Moustapha Akkad
Oyuncular: Anthony Quinn, Oliver Reed, Rod Steiger, Raf Vallone, Irene Papas
IMDB Puanı: 8,4 ↗
Konusu: Zamanın büyük devletlerine özenip sömürge yarışına geç de olasa giren İtalya Krallığı, Doğu Afrika’dan sonra Akdeniz’deki komşusu Libya’ya göz diker. Traslubgarp Savaşında sahada ve masada Osmanlı’ya galip gelerek Libya’ya hakim olan İtalyanlar hemen sömürmeye başlamak isterler. Ancak, bölge halkı arasında yaygın olan Senusiyye tarikatının önde gelen dini ve siyasi liderlerinden Ömer Muhtar önderliğindeki direniş harekatı İtalya’nın işini zorlaştırır. Faşist lider Mussoli’nin başa geçmesiyle müdahalenin şiddeti artsa da, direnişçiler de daha organize eylemlerle Libya’yı İtalyanlara dar eder. Libya için, umduğundan daha fazla finans ve insan kaynağını harcayan Mussolini, direnişi bitirmesi için General Graziani’yi Libya Valisi olarak görevlendirir. Acımasız ve otoriter bir General olan Graziani sadece direnişçilere değil, masum halka da zulüm uygulayarak gücünü hissettirir. Halkı toplama kamplarına sürgün eden Graziani, bir yandan da tank ve toplarla direnişçileri Libya içlerine doğru püskürtür. İtalyan askerlerinden ele geçirdikleri tüfeklerden başka bir gücü olamayan bedevi direnişçilerin moral ve motivasyon kaynağı ise liderleri Ömer Muhtar’ın kararlılığı ve korkusuzluğudur. Ömer Muhtar’ın 20 yıl süren direnişinin son yıllarını anlatan, Kaddafi’nin desteklediği, Mustafa Akkad’ın yapımını ve yönetimini üstlendiği, Anthony Quinn ve Oliver Reed’in oyunculuklarıyla göz kamaştırdığı destansı bir film. Gişede tarihi zararlardan birini yazsa da, kıymeti sonradan anlaşılan filmde Mustafa Akkad’ın akıcı anlatımı ve detaycılığı ön plana çıkıyor.

Navaron’un Topları (1961)

Orijinal Adı: The Guns of Navarone
Yönetmen: J. Lee Thompson
Oyuncular: Gregory Peck, David Niven, Anthony Quinn, Anthony Quayle, Stanley Baker

IMDB Puanı: 7,6 ↗
Konusu: II. Dünya Savaşında Ege Denizindeki 12 adalarda geçen Leros Muharebesinden esinlenen aynı isimli romanın sinema uyarlaması olan film, kurgusal Yunan adası Khelos’da mahsur kalan İngiliz askerlerinin kurtarılması için Navarone adasında bulunan Alman savunma toplarını imha etmekle görevlendirilen bir İngiliz komando timinin hikayesini anlatıyor. İngiliz donanmasının Khelos adasına ulaşması için Navarone adasının bulunduğu geçitten geçmesi gerekir. Ancak, Navarone’deki yüksekçe bir kalede konuşlanmış radar kontrollü süper devasa Alman topları hiç bir gemiye geçit vermez. Tek çare bu topların imhasıdır. Ancak, adadaki Alman birliği, çok dik bir uçurumun olduğu kıyı hariç bütün sahilleri sıkıca gözetlemektedir. İngiliz ordusundan Binbaşı Franklin, bir ekip kurarak bu uçurumdan tırmanıp gizlice adaya çıkma planı yapar. Ekipte ise, dağcı Yüzbaşı, ajanlık yapan emekli Yunan albay, patlayıcı uzmanı, cengaver bir asker ve bir mühendis vardır. Film, Yunan sivil direnişçileriyle de işbirliği yapan bu özel ekibin macerasını konu ediniyor. Ünlü oyuncuları, güçlü hikayesi ve hak edilmiş görsel efekt Oscarıyla tam bir başyapıt.

Arabistanlı Lawrence (1962)

Orijinal Adı: Lawrence of Arabia
Yönetmen: David Lean
Oyuncular: Peter O’Toole, Alec Guinness, Anthony Quinn, Jack Hawkins, Omar Sharif
IMDB Puanı: 8,3 ↗
Konusu: I. Dünya Savaşı Batı Cephesinde tam gaz devam ederken, İngilizler ve Fransızlar Afrika ve Orta Doğu topraklarında da farklı cephelerde Osmanlı ile savaşa girmiştir. Arap yarımadası da bu cephelerden biridir. Medine’de isyancıları bozguna uğratan ve şehri uzun süre elinde tutan Osmanlı, bir çok cephede birden savaştığı için giderek güç kaybetmektedir. Arap isyancıları ise çöllerde dağınık bir şekilde yaşayan bedevi kabilelerden oluşmaktadır. İhtiyaçları olan şeyler ise, birlik, silah ve strateji. İşte bu nokta Britanya İmparatorluğu devreye giriyor ve farklı yetenekleri olan genç subay Lawrence’i Haşimi kabilesinin reisi Şerif Hüseyin oğlu Prens Faysal’a yardım etmekle görevlendiriyor. Filmde Lawrence’in Arap kabileleriyle beraber Osmanlı’ya karşı başlattığı Arap isyanı anlatılıyor.

Film biraz fazla uzun, yaklaşık 3,5 saat. Çölde yürüyüş sahneleri gereksiz uzun ve fazla. Savaşçı kabile reisi Anthony Quinn rolünün hakkını verirken, Alec Guinness’in oynadığı Prens Faysal’ın İngiliz Beyefendisi gibi konuşması dikkat çekiyor. Son olarak, Osmanlıları girdikleri köyleri yakıp yıkan, çoluk çocuk katleden bir devlet gibi göstermeleri tam bir …